Makala Maalum

Hali katika vituo vya rumande nchini Ufilipino, ambayo imeelezwa kuwa “si ya kibinadamu” na mmoja wa majaji wa mahakama ya juu nchini humo, inatarajiwa kuboreka kwa kasi wakati taifa hilo la Kusini Mashariki mwa Asia likielekea katika kupitisha sheria zinazozingatia haki za binadamu na utu wa wafungwa na kupendekeza kiwango cha chini cha matibabu katika vituo vyote vya rumande.

Katika kipindi cha miaka miwili iliyopita, miti ya kakao katika shamba la Monique N'Guessan Amlan mashariki mwa Côte d'Ivoire imekuwa ikistawi vizuri.

Makundi ya uhalifu wa kimataifa yaliyoko Kusini-mashariki mwa Asia yanachochea usafirishaji haramu wa watu, ama kwa kuwalazimisha kufanya uhalifu au unyonyaji wa kingono katika kile kinachoitwa "mitandao ya kitapeli" ambayo imeenea katika eneo lote, kulingana na Umoja wa Mataifa.

Katika muongo mmoja uliopita, teknolojia zinazohusiana na akili mnemba maarufu kama AI zimekua upesi zaidi na  zenye uwezo wa kutatua matatizo yanayozidi kuwa magumu. Akili mnemba inatumika katika sekta mbalimbali, kama vile viwanda, usafirishaji, fedha, elimu, na afya. Vile vile, akili mnemba inaweza kuchangia maendeleo ya sayansi ya nyuklia, teknolojia na matumizi yake. Kutumia nguvu za akili mnemba katika uwanja wa nyuklia kunaweza kutoa mchango mkubwa katika kutatua changamoto kubwa zaidi za wakati wetu, kutoka kwa kupambana na mabadiliko ya tabianchi hadi kuhakikisha kuna uhakika wa chakula.

Nchini Burkina Faso, ufadhili kutoka Mfuko wa Elimu Haiwezi Kusubiri au Education Cannot Wait, wadau wa elimu duniani likiwemo shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia watoto, UNICEF na wadau wa kimkakati wanawarejesha shuleni wasichana na wavulana. Wanarejeshwa maeneo salama wanakoweza kujifunza kwa njia mbali mbali ikiwemo kupitia vipindi vya redio. Wakipatiwa  mafunzo kama ya ufundi ili hatimaye wajifunze kile walichokosa.

Fahamu kuhusu siku ya wakimbizi duniani, ilipoanza, umuhimu wake, na kwa nini inaadhimishwa kila mwaka na Umoja wa Mataifa na duniani kote.

Mimi ni mtoto wa wakulima wa kakao na nimekuwa nikifanya kazi kwenye shamba Côte d'Ivoire. Kama wakulima wengi, nilitaka kusaidia katika mapambano dhidi ajira ya watoto katika jamii yetu. Kupitia mafunzo, niligundua umuhimu wa kuboresha usalama na afya kazini katika mapambano haya.

Ikiwa leo ni siku ya kimataifa ya kupinga ajira kwa watoto ambayo mwaka huu imebeba maudhui “Hebu tutekeleze ahadi zetu kukomesha ajira ya watoto” tunaelekea nchini Argentina kukutana na muathirika wa ajira ya watoto ambaye sasa  ameamua kulivalia njuga suala hilo na anafanya juu chini kuitokomeza ajira kwa watoto ambayo imekita mizizi nchini humo kwa miaka nenda miaka rudi.  

Mbali na mauaji, watoto wamekuwa ni waathirika wakubwa wa utekaji nyara, unyanyasaji wa kingono, lakini pia kuandikishwa na kutumiwa na makundi yenye silaha vitani mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo DRC limesema leo shirika la Umoja wa Mataifa la kuhudumia wakimbizi UNHCR likibainisha kuwa dhuluma nyingi dhidi ya watoto hao Kivu Kaskazini hutokea katika maeneo ya mapigano.

Hebu fikiria maisha ya kila siku bila kuona, kukosa kiungo, au maisha yenye changamoto za kuwa na akili inayofanya kazi tofauti na mtu wa kawaida au kupooza. Huu ni ukweli kwa baadhi ya watu. Kwa mujibu wa Shirika Umoja wa Mataifa la Afya Duniani (WHO), mwaka 2023, mtu mmoja kati ya sita, sawa na asilimia 16 ya watu wote duniani, walikuwa wanaishi na ulemavu. Wengi wanategemea Mkataba wa Haki za Watu Wenye Ulemavu kuwasaidia kuhifadhi uhuru wao wa kimsingi na heshima yao.