Uhalalishaji wa matumizi ya bangi yasiyo ya kitabibu unaweka maisha ya vijana hatarini: INCB
Matumizi wa bangi umeongezeka kwa kiasi cha mara nne katika sehemu mbalimbali duniani katika kipindi cha miaka 24 iliyopita.
Uhalalishaji wa matumizi ya bangi yasiyo ya kitabibu unaweka maisha ya vijana hatarini: INCB
Afya
Ripoti mpya ya mwaka 2022 iliyotolewa leo na bodi ya kimataifa ya kudhibiti dawa za kulevya INCB inaonya kwamba kuhalalisha matumizi yasiyo ya kitabibu ya bangi ambayo yanakwenda kinyume na mkataba wa mwaka 1961 wa matumizi ya dawa za kulevya kunaonekana kuongeza kwa kiasi kikubwa matumizi ya dawa hizo na kupunguza uelewa wa hatari zake hususan miongoni mwa vijana.
Ripoti imebaini kwamba “mkataba huo wa mwaka 1961 wa dawa za kulevya uliainisha kuwa bangi kama kilevi cha kiwango cha juu na inawajibika kwa unyanyasaji, na kwamba matumizi yoyote ya bangi yasiyokuwa ya matibabu au yasiyo ya kisayansi yanapingana na mkutano huo”
Uhalalishaji wa bangi unaongeza watumiaji na kupuuza hatari
Ripoti hiyo ya kila mwaka imesema athari inayohusu zaidi kuhalalisha bangi ni uwezekano wa kuongezeka kwa matumizi, haswa miongoni mwa vijana, kulingana na makadirio ya takwimu za INCB.
Nchini Marekani mathalani takwimu zinaonyesha kuwa, vijana na vijana barubaru hutumia bangi zaidi katika majimbo ya shirikisho ambako bangi imehalalishwa ikilinganishwa na majimbo mengine ambapo matumizi ya burudani bado ni haramu.
Pia kuna ushahidi kwamba upatikanaji wa jumla wa bidhaa za bangi zilizohalalishwa hupunguza mtazamo wa hatari na athari mbaya zinazohusiana na kuzitumia.
Bidhaa mpya, kama vile peremende au bidhaa za kuvuta zilizouzwa katika ufungaji wa kupendeza zimeongeza mwenendo wa matumizi ya bangi.
INCB imegundua kuwa hii imechangia kuzidisha athari za matumizi ya bangi kwenye jicho la umma, haswa miongoni mwa vijana.
Kwa mujibu wa Jagjit Pavadia Rais wa INCB “Sekta ya bangi inayoendelea kukua inauza bidhaa zinazohusiana na bangi ili kuvutia vijana na hilo linatia wasiwasi mkubwa kwa sababu athari zitokanazo na matumizi ya kiwango cha juu cha bangi hayapewi uzito”
Shamba la bangi Pitomača, Croatia.
Dharura za kiafya na ajali nyingi katika majimbo yaliyohalalisha bangi
Katika mamlaka zote ambako bangi imehalalishwa, takwimu zinaonyesha kuwa changamoto za kiafya zinazohusiana na bangi zimeongezeka.
Kati ya mwaka 2000 na 2018, matibabu yanayohusiana na dharura za matumizi ya bangi kimataifa na huduma ya kutaka kuondokana na tatizo za uraibu wa bangi yaliongezeka mara nane.
Pia changamoto za kisaikolojia zinazohusiana na matumizi ya bangi zimeongezeka ulimwenguni kote.
“Vijana, ambao akili zao bado zinakomaa, huathiriwa sana na matokeo mbaya ya kiafya ya matumizi ya bangi. Hii inaweza kuathiri pia matokeo yao ya kielimu na tabia za kijamii. Ushuhuda wa kitakwimu kutoka Colorado Marekani unaonyesha kwamba ajali mbaya za barabarani kutokana na madereva walio katika matumizi ya bangi zimeongezeka karibu mara mbili kutoka 2013 hadi 2020.” Imeongeza ripoti hiyo.
Je! Serikali zimefanikisha malengo yao ya kuhalalisha bangi?
Kusudi kuu lililosemwa na serikali kwa kuhalalisha bangi imekuwa ni kupunguza shughuli za uhalifu na kuongeza afya ya umma na usalama.
Katika ripoti yake ya 2022, INCB inaonyesha kwamba lengo hili halijafikiwa. Rais wa INCB, Jagjit Pavadia amesema "Ushahidi unaonyesha kwamba kuhalalisha bangi hakufanikiwa katika kuwazuia vijana kutumia bangi, na masoko haramu ya bangi yanaendelea."
Takwimu zinaonyesha kuwa usambazaji haramu wa bangi unaendelea katika viwango vya juu katika nchi na maeneo yote yaliyohalalisha bangi, hadi kufikia asilimia 40 nchini Canada, karibu asilimia 50 huko Uruguay na hata asilimia 75 huko California.
Bidhaa za bangi zilizohalalishwa hupunguza mtazamo wa hatari.
Kuongeza mapato ya ushuru kumeorodheshwa kama lengo lingine muhimu na serikali ambazo zilikuza kuhalalishaji wa bangi.
INCB imegundua kuwa, ingawa mapato ya ushuru kutoka kwa mauzo ya bangi yameongezeka mwaka jana lakini kwa Canada na Merika, mapato ya ushuru yamekuwa chini kuliko ilivyotarajiwa, na kufanya asilimia 1 tu ya bajeti katika majimbo yaliyohalalisha bangi.
Njia tofauti za kuhalalisha bangi hufanya kupima athari kuwa vigumu
INCB imesema ina wasiwasi juu ya baadhi ya serikali kuhalalisha bangi kwa sababu za burudani, kwani mikataba ya kudhibiti dawa za kulevya inahitaji matumizi ya dawa kuwa madogo kwa madhumuni ya matibabu na kisayansi.
Pia imebainisha kuwa athari kwa jamii haijatathiminiwa vya kutosha.
“Takwimu zilizowasilishwa na nchi ni mdogo na mara nyingi ni za hivi karibuni sana kuweza kupata hitimisho lenye maana.”
Mifumo ya kisheria inatofautiana sana miongoni nchi na hii inafanya iwe iwe vigumu kulinganisha mifumo utabiri juu ya mafanikio na athari.
INCB inasisitiza “kwamba athari za matumizi ya bangi kwa watu na jamii zinapaswa kutathiminiwa zaidi kabla ya serikali kufanya maamuzi ya muda mrefu.”
INCB pia inazikumbusha serikali zinazotafuta suluhisho mbadala kuhusu makosa yahusianayo na bangi kwamba mikataba ya udhibiti wa dawa za kulevya inatoa fursa ya chaguo.
Uhalalishaji na utegemezi ni kama njia mbadala za makosa ya bangi
Katika ripoti yake, INCB inazikumbusha nchi wanachama kwamba kuhalalisha bangi kwa matumizi yasiyokuwa ya matibabu hukiuka mikataba ya dawa za kulevya na inaonyesha kwamba dhana za uhalifu na utegemezi hutoa njia mbadala za kushughulikia makosa yahusianayo na bangi.
Pavadia, ameongeza kuwa "Mfumo wa msingi wa mkataba kuhusu dawa za kulevya hutoa njia kwa nchi zinazotaka kulinda vijana, kuboresha afya ya umma, kuepuka kufungwa kwa dhamana na kushughulikia masoko haramu na uhalifu unaohusiana na matumizi ya bangi."
Nchi zingine zimebadilisha sera zao kwa makosa yanayohusiana na dawa za kulevya na kupunguza makosa ya matumizi ya bangi ya kibinafsi kwa usumbufu mdogo au kuondoa kabisa vikwazo vya makosa ya jinai.