Watu wa asili ya Afrika kutoshirikishwa kwa uthabiti katika masuala ya umma kunazuia maendeleo ya haki na usawa wa rangi - ripoti ya UN
Mwanaharakati Valdecir Nascimento katika kikao cha Pili cha Jukwaa la Kudumu la Watu Wenye Asili ya Afrika
Watu wa asili ya Afrika kutoshirikishwa kwa uthabiti katika masuala ya umma kunazuia maendeleo ya haki na usawa wa rangi - ripoti ya UN
Haki za binadamu
Watu wenye asili ya Afrika wanaendelea kukabiliwa na changamoto kubwa za ushiriki wa maana katika masuala ya umma katika nchi nyingi kutokana na ubaguzi wa kimfumo, kutengwa na mara nyingi kunakotokana na urithi wa utumwa na ukoloni, kulingana na ripoti iliyotolewa leo na Ofisi ya Haki za Binadamu ya Umoja wa Mataifa mjini Geneva, Uswisi.
Ripoti hiyo imegundua kuwa ubaguzi wa kimfumo unaendelea kuathiri vibaya watu wenye asili ya Afrika katika nyanja zote za maisha. Vifo vya watu wenye asili ya Afrika wakati au baada ya majibizano na watekelezaji sheria vinaendelea, na ripoti inapata kwamba maendeleo kidogo yamepatikana kushughulikia hali ya kutokujali - licha ya mapambano ya muda mrefu ya familia kutafuta uwajibikaji na usuluhishi unaofaa.
"Ikiwa ubaguzi wa kimfumo utashindwa, Mataifa lazima yaharakishe hatua kuelekea ushiriki wenye maana, jumuishi na salama kwa watu wenye asili ya Afrika katika kila nyanja ya masuala ya umma," Kamishna Mkuu wa Haki za Binadamu wa Umoja wa Mataifa, Volker Türk amesema.
Türk amesisitiza, “Jambo muhimu la kuanzia ni kwa Mataifa kuhakikisha kuwa mahitaji, uzoefu na utaalamu wa watu wenye asili ya Afrika ni muhimu katika utungaji wa sera, utekelezaji na tathmini. Hakuna chochote juu yao bila wao."
Kamishna Mkuu ameongeza kuwa data iliyogawanywa kwa rangi na asili ya kabila ni muhimu ili kuhakikisha juhudi za kushughulikia ubaguzi wa kimfumo zimewekwa katika ushahidi. Bado nchi nyingi bado hazikusanyi, hazichapishi au hazitumii data kama hiyo kufahamisha uundaji wa sera.
Ripoti hiyo inaangazia mifano thabiti ya hatua zinazochukuliwa kuwezesha ushiriki wa watu wenye asili ya Afrika katika masuala ya umma katika baadhi ya nchi, lakini pia inalalamikia changamoto zinazoendelea na ukosefu katika nchi nyingi za “mazingira salama na wezeshi yanayowezesha watu wa asili ya Afrika kushiriki na kushiriki uzoefu wao wa kuishi na utaalamu ili kushawishi ufanyaji maamuzi.”
"Unyanyasaji wa rangi na ubaguzi, ufuatiliaji, unyanyasaji, vitisho, kukamatwa na unyanyasaji dhidi ya watu wa asili ya Afrika na watendaji wa mashirika ya kiraia wenye asili ya Afrika huzuia ushiriki wa maana, jumuishi na salama kwa watu wa asili ya Afrika katika masuala ya umma katika nchi nyingi," Türk aanasema.
Kamishna Mkuu pia ametoa dokezo la mwongozo kwa Mataifa kuhusu kutekeleza ipasavyo haki ya kushiriki katika masuala ya umma, ambapo amesisitiza hitaji la dharura la hatua zinazolengwa za Serikali katika suala hili.
Kiongozi huyo ametoa wito kwa Mataifa kufichua mbinu za kina za kisheria, sera na kitaasisi zenye msingi wa ushahidi ili kuondoa ubaguzi wa kimfumo katika nyanja zote za maisha, ikiwa ni pamoja na katika utekelezaji wa sheria.
"Vifo wakati au baada ya majadiliano na watekelezaji wa sheria vinaendelea kuripotiwa, na hakuna maendeleo ya kutosha kuelekea uwajibikaji na utatuzi," Kamishna Mkuu amesema.
"Nchi zinahitajika kuchukua hatua madhubuti ili kuhakikisha haki na kurekebisha matukio haya, na kuweka mifumo iliyoimarishwa na huru ya usimamizi. Ni muhimu kwamba wachunguze ni jukumu gani ubaguzi wa rangi, itikadi potofu na upendeleo unachukua katika michakato ya utekelezaji wa sheria na uwajibikaji."
Ripoti hiyo itawasilishwa rasmi kwa Baraza la Haki za Kibinadamu la Umoja wa Mataifa tarehe 5 Oktoba mwaka huu 2023.
Tags: Watu wenye asili ya Afrika, Ubaguzi wa rangi wa kimfumo, Volker Türk