Gaza: Mashirika yaonya kuhusu kuongezeka kwa idadi ya watoto wachanga wanaokaribia kufa

Wasaidizi wa kibinadamu wa Umoja wa Mataifa wamesisitiza azimio lao hii leo la kuwasaidia watu wa Gaza ambapo idadi inayoongezeka ya watoto wako kwenye "kingo za kifo" kutokana na njaa kali, iliyosababishwa na miezi mitano ya mashambulizi makali ya Israel na kunyimwa misaada mara kwa mara.

“Wanachotuambia madaktari na wafanyakazi wa afya wanazidi kuona madhara ya njaa; wanaona watoto wachanga wakifa tu kwa sababu (wana) uzito wa chini sana,” alisema Dk Margaret Harris kutoka Shirika la Umoja wa Mataifa la Afya Duniani WHO.

"Kwa idadi inayoongezeka, tunaona watoto ambao wako karibu na kifo wanaohitaji kulishwa," msemaji wa WHO aliwaambia waandishi wa habari huko Geneva, siku moja baada ya wataalam wa lishe duniani kuonya kwamba njaa inaweza kutokea "wakati wowote" huko kaskazini mwa Gaza.

‘Njaa, njaa, njaa’

Akizungumzoa kuhusu matokeo ya ripoti ya Uainishaji wa Awamu ya Usalama wa Chakula (IPC) kuhusu Gaza iliyochapishwa Jumatatu, mkuu wa haki za binadamu wa Umoja wa Mataifa Volker Türk alisisitiza kwamba "njaa, njaa na njaa" ni matokeo ya "vizuizi vikubwa vya Israeli katika kuingia na kusambaza misaada ya kibinadamu na bidhaa za kibiashara”, uhamishaji wa watu wengi na uharibifu wa miundombinu muhimu ya kiraia.

Türk alibainisha kuwa "katika hali ya njaa" familia sasa zimeamua kutuma watoto kutoka kaskazini hadi kusini mwa Gaza "bila kuandamana nao kwa matumaini makubwa kwamba watapata chakula na usaidizi kati ya watu milioni 1.8 ambao tayari wamehamishwa huko".

Maoni ya Kamishna Mkuu kuhusu mzozo wa njaa unaozidi kuongezeka Gaza yaliunga mkono maonyo ya Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa António Guterres siku ya Jumatatu ambaye alisisitiza wito wake kwa mamlaka ya Israel "kuhakikisha upatikanaji kamili na usio na vikwazo kwa bidhaa za kibinadamu kote Gaza".

Akizungumza nje ya Baraza la Usalama mjini New York, Katibu Mkuu Guterres pia alihimiza jumuiya ya kimataifa "kuunga mkono kikamilifu" juhudi za kibinadamu za Umoja wa Mataifa.

"Wapalestina huko Gaza wanastahimili viwango vya kutisha vya njaa na mateso", mkuu huyo wa Umoja wa Mataifa alisema, akielezea ripoti ya IPC kama "mashtaka ya kutisha ya mazingira kwa raia".

Hatari za ujauzito

Wakati watoto wachanga na watoto wadogo ni miongoni mwa watu walio na uwezo mdogo zaidi wa kustahimili njaa sugu kulingana na WHO, shirika la Umoja wa Mataifa la duniani lilisema kuwa timu za matibabu katika eneo lililoharibiwa na vita zimekuwa zikikiri kuongezeka kwa idadi ya wanawake wajawazito wenye uzito mdogo.

Matatizo ambayo yametokea "ikiwa unajaribu kubeba ujauzito na unakosa lishe," alisema Dk. Harris, ambaye alisisitiza kuwa hatari ya njaa huko Gaza ni matokeo ya vita, vilivyochochewa na ugaidi unaoongozwa na Hamas katika mashambulizi dhidi ya Israeli tarehe 7 Oktoba 2023.

"Hii imetengenezwa na mwanadamu, kila kitu tunachokiona kitabibu; hili lilikuwa eneo ambalo mfumo wa afya ulifanya kazi vizuri," alisema Dk Harris, akiongeza kuwa utapiamlo "haupo". "Ilikuwa idadi ya watu ambayo inaweza kujilisha," alisisitiza.

Mpango wa kituo cha kulisha

Ili kuwasaidia watu wa Gaza walio katika hatari zaidi na kuokoa maisha, malengo ya WHO sasa ni kuanzisha vituo vya dharura vya uimarishaji wa utapiamlo. Lakini maendeleo yametatizwa na ukosefu wa usalama na vikwazo vinavyoendelea vya upatikanaji wa misaada, Dk Harris alisisitiza.

"Tumeanzisha kituo kimoja kusini, tunaangalia kufanya hivyo huko kaskazini ... lakini shida ni lazima tuweze kuleta vifaa - lakini hatuwezi kuvileta kwa kiwango na watu bila ufikiaji na usalama. Kwa hivyo hakuna jibu hadi kuwe na usitishaji wa mapigano."

"Kukata tamaa ni kukubwa sana," Dk Harris aliendelea, kabla ya kusisitiza kwamba misaada inahitajika kuruhusiwa kuingia Gaza kwa "kiwango kikubwa".

Hilo likitokea, vifaa vya msaada "vitafyonzwa kama mchanga", alisema.

Kazi nyingi zimepotea

Ikisisitiza athari mbaya ya vita huko Gaza na kwingineko, ripoti mpya ya shirika la Umoja wa Mataifa la kazi duniani, ILO, ilionesha kuwa imesababisha kupoteza nafasi za kazi 507,000 katika eneo linalokaliwa la Palestina.

Hii tayari imekuwa na "athari mbaya" kwa uchumi wa kanda, alisema msemaji wa ILO Zeina Awad, ambaye aliongeza kuwa ikiwa mzozo utaendelea, kiwango cha ukosefu wa ajira katika eneo hilo kinatarajiwa kufikia asilimia 57.

Takwimu mpya - zilizotolewa na ILO na Ofisi Kuu ya Takwimu ya Palestina (PCBS) - zinakadiria kuwa hadi kufikia tarehe 31 Januari, karibu ajira 201,000 zilipotea katika Ukanda wa Gaza, ikiwa ni pamoja na karibu theluthi mbili ya jumla ya ajira katika eneo hilo.

Kwa kuongezea, ajira 306,000 - au zaidi ya theluthi moja ya jumla ya ajira - pia zilipotea katika Ukingo wa Magharibi, ambapo hali ya kiuchumi imeathiriwa sana.

Matokeo ya uchunguzi wa UNRWA

Hii leo, Phillipe Lazzarini ambaye ni Mkuu wa shirika la Umoja wa Mataifa la msaada kwa wakimbizi wa kipalestina UNRWA amepangiwa kusikiliza matokeo ya awali ya uchunguzi mmoja kati ya miwili ya UNRWA, kufuatia madai mazito kwamba baadhi ya wafanyakazi wake walishirikiana na Hamas wakati wa mashambulizi ya kigaidi ya Oktoba 7 dhidi ya Israel.

Kati ya wafanyakazi 12 wa UNRWA waliohusishwa na madai hayo, shirika la Umoja wa Mataifa lilibaini mara moja na kusitisha kandarasi za 10; wengine wawili walithibitishwa kufariki.

"Mfanyakazi yeyote wa Umoja wa Mataifa anayehusika katika vitendo vya ugaidi atawajibishwa, ikiwa ni pamoja na kupitia mashtaka ya jinai," UNWRWA ilisema katika taarifa kwenye tovuti yake.

Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Antonio Guterres anatarajiwa kukutana na Catherine Colonna, Waziri wa zamani wa Mambo ya Nje wa Ufaransa, ambaye anaongoza Kundi Huru la Ukaguzi. Kazi yake ilipangwa kuanza tarehe 14 Februari ikisaidiwa na mashirika matatu ya utafiti: Taasisi ya Raoul Wallenberg nchini Sweden, Chr. Taasisi ya Michelsen nchini Norway, na Taasisi ya Haki za Kibinadamu kutoka nchini Denmark.

Ripoti ya mwisho, ambayo itawekwa wazi, inatarajiwa kukamilika mwishoni mwa mwezi Aprili.

Uchunguzi wa pili, tofauti pia unaendelea, na Ofisi ya Umoja wa Mataifa ya Huduma za Uangalizi wa Ndani (OIOS). Hufanya uchunguzi wa kiutawala kuhusu madai ya utovu wa nidhamu mahali pa kazi. Hii ni pamoja na madai ya ukiukaji wa kanuni za wafanyakazi wa Umoja wa Mataifa, sheria na kanuni za maadili. 

Matokeo ya uchunguzi huu pia yatawasilishwa katika ripoti kwa Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa.